Ẩm thực người Mông

Lên đến Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong, Nghệ An người ta không khó bắt gặp trong bữa cơm của người Mông hàng ngày dù có thịt cá vẫn đều có một tô nước lã.
Tô nước được múc trực tiếp từ bể vào để ngay trong mâm cơm. Mỗi người mỗi chiếc thìa vừa để xúc cơm vừa để múc thức ăn. Cứ vài ba miếng cơm và thức ăn họ lại múc một thìa nước lã kèm theo như ăn canh vậy.
Chuyện kể rằng, ngày xưa có hai vợ chồng người Mông đã già yếu và mang bệnh nặng. Dù gia đình đã tìm đủ mọi thuốc thang và mời thầy mo về cúng để đuổi con ma bệnh ra ngoài nhưng ông bà vẫn không khỏe lên được. Khi biết mình sắp sửa qua đời, ông bà gọi con cháu lại và bảo rằng: Bố mẹ sợ không qua khỏi, trước khi nhắm mắt về với "Tủa sò" chỉ muốn ăn cơm trộn với nước lã để tâm hồn được thanh thản, sạch sẽ. Họ được con cháu mang hai bát cơm trộn với nước sạch múc từ khe suối đầu nguồn về cho ăn. Ăn xong, ông bà cảm thấy lòng mình nhẹ nhõm và một lát sau, cả hai đều khỏe lại như chưa hề có bệnh gì. Kể từ đó, trong bữa cơm của người Mông đều có một tô nước lã.
Theo các già làng, khi người Mông không còn ăn được cơm với nước lã thì đó là lúc con người không còn sức sống nữa.