Ngu Công

Vua Hoàn Công nước Tề đi săn, đuổi theo một con hươu chạy vào trong cái hang, thấy có một ông lão, bèn hỏi rằng:
– Hang này tên gọi là gì?
Ông lão thưa:
– Tên là hang Ngu Công.
– Tại sao mà đặt tên như thế?
– Tại kẻ hạ thần đây mới thành có tên ấy.
– Coi lão không phải là người ngu cớ gì lại đặt cái tên như thế?
– Nguyên hạ thần có con bò cái đẻ được một con. Khi bò con đã lớn, hạ thần đem đi bán, rồi lấy tiền mua một con ngựa con đem về cùng nuôi với bò cái. Một hôm, có một quan xã đến lấy lý bò không đẻ ra được ngựa bèn bắt con ngựa con đem đi. Tôi chịu mất, không cãi được. Vì thế xa gần đâu cũng cho tôi là ngu, mới gọi hang tôi ở đây là hang Ngu Công.
Hoàn Công nói:
– Lão thế thì ngu thật!
Buổi chiều hôm sau, Hoàn Công đem câu chuyện kể lại cho Quản Trọng nghe.
Quản Trọng nói:
– Nếu được vua giỏi như vua Nghiêu, bầy tôi minh như Cao Dao, thì khi nào lại có kẻ dám ngỗ ngược, lấy không ngựa của người ta như vậy. Ngu Công mà đành để mất ngựa, chắc là biết rõ hình pháp ngày nay không ra gì. Xin nhà vua kịp chỉnh đốn lại các chính sự.
Hoàn Công ngẫm…
Ngu Công khốn mất ngựa, khôn lèn ‘công sự’ ngộ;
Hoàn Công hiện Ngu Công ngộ sự ngu công!?