Cờ vây

Cờ vây là môn cờ cổ, được người Trung Quốc chơi từ hơn 4000 năm.
Tương truyền rằng, một lần ngủ mơ, Vua Nghiêu thấy mình đang xem Hoàng Đế (một vị trong Ngũ đế đầu tiên của lịch sử Trung Hoa) chơi cờ với vị tiên Dung Thành. Đó là một bàn cờ được kẻ thành ô, và các quân cờ trắng đen. Nhà vua thỉnh cầu Tiên ông dạy cho mình. Đang thích thú chơi thì giật mình tỉnh dậy, lòng luyến tiếc, bèn cố nhớ lại, rồi dần dà bổ khuyết luật lệ và sáng tạo ra môn cờ. Nhà vua gọi nó là môn cờ vây, vì mục đích của trò chơi là vây chiếm lãnh thổ, và đoạt người của đối phương bị nhốt trong vòng vây. Sau đó, cờ vây được thái tử Đan Chu truyền bá khắp thiên hạ. Cờ vây phát triển dần từ bàn cờ 13×13 ô, đời nhà Liêu, tăng dần lên 15×15, nhà Đường, nhưng 17×17 từ thời Đông Hán, bàn cờ hiện nay 19×19 ô, tìm thấy từ đời nhà Tuỳ. Số nước biến hoá của môn cờ này được coi là vô hạn, gấp hàng triệu lần so với cờ vua của châu Âu.
Nhà vô địch cờ vua thế giới Emanuel Lasker đã nói: “Cờ vua chỉ hạn chế cho nhân loại sống trên Trái Đất, trong khi cờ vây vượt khỏi thế giới này. Nếu một hành tinh nào có những sinh vật có lý trí thì ở đó họ phải biết đánh cờ vây.”..
Cờ vây có mục đích là chiếm càng nhiều đất càng tốt, bắt được càng nhiều quân của đối phương càng tốt. Người thắng cuộc là người buộc được đối phương không còn lối đi và mất hết quân để giải vây. Đây là một môn cờ phát triển tư duy đấu tranh. Người chơi cờ vây thường tính trước nhiều nước không chỉ cho một nhóm quân mà có thể cả chục nhóm quân nằm xen kẽ phức tạp trên bàn cờ.Từ đó, cờ vây còn được nhìn nhận không phải là một chiến trường đánh phá, tiêu diệt mà còn là một dạng kiến thiết, xây dựng, khai phá, mở rộng phạm vi. Người thắng cuộc luôn là người có khả năng tính trước được nhiều nước nhất. Nhưng yếu tố dẫn đến chuyển bại thành thắng lại là yếu tố bất ngờ và mạo hiểm.
Vây hãm, “án” vây “thiền”, giải “vây”?