Thời thế

Xưa kia có một phụ nữ đến gặp Biển Thước, xin một toa thuốc độc, có thể giết người mà không để lại dấu vết. Biển Thước sợ nếu mình từ chối, sẽ có người khác giúp người đàn bà này, nên giả vờ nhận lời. Ông dặn về mua khoai mài gọt vỏ nấu với lươn (*) cho chồng ăn, mỗi ngày một lần.
Người đàn bà hớn hở về làm đúng như lời hướng dẫn. Khoảng tháng sau, chị này mang lễ vật đến tạ ơn Biển Thước, báo tin chồng đã chết. Biển Thước giải nghệ, không hành nghề chữa bệnh nữa, vứt chìa khóa tủ sách xuống sông.
Lần khác một chàng trai trẻ làm nghề đánh cá đến xin ông cứu vợ anh ta đang bị sanh khó. Biển Thước không thèm trả lời chàng trai, lớn tiếng bảo người nhà: "lấy nước rửa mặt". Chàng ngư phủ ngỡ là lời vị danh y mách bảo cho mình, bèn ba chân bốn cẳng chạy về nhà làm đúng như thế. Quả nhiên vừa rửa mặt xong thì vợ anh ta đẻ được ngay. Ít lâu sau, chàng trai đánh bắt được một con cá lớn, đem con cá đến biếu thầy thuốc trả ơn cứu vợ con mình.
Biển Thước nói:
– Tôi có ơn huệ gì với anh đâu?
Rồi cảm hứng thốt lên hai câu thơ:
"Vận khứ, hoài sơn năng trí tử
Thời lai, thanh thủy khả thôi sinh"
(Nghĩa là: Hết thời, khoai mài có thể làm chết người; còn thời, nước lã có thể cứu sống người).
Nghiệm "sự", biển đo?
____________________________
(*) món bổ dưỡng