Thoán truyện

Sáu mươi tư quẻ dịch tượng trưng cho mọi hoàn cảnh mà vạn tượng, vạn hữu.
Cho nên khi khảo sát sáu mươi tư quẻ, có thể thấy Dịch (kinh):
Muốn hiểu rõ hoàn cảnh, cần phải biết rõ những yếu tố đã tạo nên hoàn cảnh ấy, cũng như những đặc tính của từng yếu tố ấy (thoán). Vì thế Thoán truyện bao giờ cũng phân tích quẻ kép (hoàn cảnh) ra thành những quẻ đơn (yếu tố cấu tạo nên hoàn cảnh), và tìm hiểu những đặc tính riêng biệt của chúng (quái đức, quái tượng, quái thể), hầu nắm vững được toàn thể hoàn cảnh và đoán định đại khái được những sự dở hay do nó xuất sinh.
Đứng trước mỗi hoàn cảnh, phải xét xem nó cho ta bài học luận lý gì (tượng).
Tìm xem hoàn cảnh sẽ diễn biến ra sao (sáu hào), tùy theo:
– Thời gian (trước, giữa, sau).
– Không gian (dưới, giữa, trên).
– Nhân sự, sang hèn, hay dở, cô đơn, hay có người phũ ủng (ứng).
– Cách cư xử, đối đãi, tiến, thoái của từng nhân vật.
Như vậy sẽ đoán được sự thành, bại của mỗi hoàn cảnh để chiêu lành, lánh dữ.
Dung "dịch", diễn "dịch", thưởng ngộ "sắc".